Archetypy marki - ta wiedza ułatwia branding. Oto przykłady firm i postaci
Czym jest archetyp marki?
Z greki słowo archetyp oznacza arche - “początek” oraz typos - “typ”, co oznacza pierwowzór postaci czy motywu. W kontekście marki, słowo archetyp oznacza pierwotny schemat działań, który podczas procesu tworzenia marki i kreowania jej wizerunku został wpisany w jej nieodłączny styl.
Budowanie świadomości marki (branding) polega na stworzeniu i opowiadaniu historii o naszym produkcie czy usługach. W natłoku prostych i powtarzalnych informacji wybicie się ze swoim przekazem marketingowym wydaje się niemożliwe. Personifikacja naszej marki z jednym z ogólnie znanych archetypów znacznie ułatwia branding.
Dlaczego? Działa tutaj święta zasada inżyniera Mamonia: "Lubię tylko te piosenki, które znam". Klienci również chcą poznać idee i zjawiska dotyczące produktu zaprezentowane tak, żeby mogli je w pełni zrozumieć.
Archetypy marki - Grupa 1: Nastawione na zwiększenie stabilności i kontroli
1. Archetyp Twórcy
Archetyp ten stawia przede wszystkim na ekspresję i wyrażanie siebie i swoich kompetencji, osiągnięć i możliwości, co sprawia, że jest to idealny archetyp dla marek zarówno z branży kreatywnej jak i technologicznej. Jego pasją są rzeczy wyjątkowe i niepowtarzalne, co za tym idzie, ceni sobie oryginalność. Twórcy oprócz samego efektu ich pracy uwielbiają również wyjaśniać proces twórczy.
Motto twórcy: “Jeśli możesz sobie to wyobrazić, możesz to również osiągnąć”
Obawy twórcy: bycie przeciętnym, brak pomysłów
Pragnienia twórcy: stworzenie czegoś innowacyjnego i przełomowego
Odpowiedni dla branży: kreatywna, IT, marketing, sztuka
Przykłady marek: Apple, Lego, Ikea
Przykłady postaci: Elon Musk, Steve Jobs, Salvador Dali
Źródło: Wikipedia
2. Archetyp Władcy
Jest to archetyp, stawiający głównie na kontrolę oraz organizację, ponieważ ma świadomość, że dzięki temu uniknie chaosu. Często władcę rozpoznać po tym, że sam siebie prezentuje z dużą ekspresją prestiżu i klasy. Władcy postrzegani są jako osoby dominujące, nieidące na kompromis. Głównym celem władcy jest osiągnięcie sukcesu i zapewnienie dostatku i dobrobytu, którymi chętnie obdarowują również swoich “poddanych”.
Motto władcy: “Najistotniejsze są pieniądze i władza”
Obawy władcy: Utrata przywództwa i kontroli, chaos
Pragnienia władcy: Tworzenie doskonale zarządzanych społeczności i systemów
Odpowiedni dla branży: motoryzacja, bezpieczeństwo, marki premium
Przykłady marek: Mercedes-Benz, Louis Vuitton, IBM
Przykłady postaci: Juliusz Cezar, Józef Piłsudski, Don Vito Corleone
Źródło: Wikipedia
3. Archetyp Opiekuna
Głównym celem opiekuna jest służba oraz, jak sama nazwa wskazuje, opieka. Opiekunowie wykazują swojego rodzaju instynkty rodzicielskie i chcą czuwać przy swoich odbiorcach i wspierać ich w realizacji swoich celów. Swoją komunikację opierają na czułości, wyrozumiałości i subtelności.
Motto opiekuna: “Szanuj i kochaj bliźniego swego, jak siebie samego”
Obawy opiekuna: Niewdzięczność i samolubność
Pragnienia opiekuna: Zapewnienie bezpieczeństwa i pomocy odbiorcom
Odpowiedni dla branży: charytatywna, medyczna, kosmetyczna
Przykłady marek: Amnesty International, Nivea, Colgate
Przykłady postaci: Oscar Schindler, księżna Diana, Anna Dymna
Źródło: Wikipedia
Archetypy marki - Grupa 2. Stawiające na samorealizację oraz niezależność
4. Archetyp Odkrywcy
Archetyp ten stawia na poczucie wolności i niezależności. Odkrywcy czują ekscytację na myśl o zdobywaniu nowych doświadczeń, a to za sprawą ich ponadprzeciętnej żądzy przygód i chęci podejmowania się nowych wyzwań. Chcą oni nieustannie przesuwać swoje granice możliwości coraz dalej. Osoby i marki identyfikujące się z tym archetypem chcą pokazać, że możliwe jest wytyczanie nowych ścieżek.
Motto odkrywcy: “Niebo jest limitem a ograniczenia są tylko w Twojej głowie”
Obawy odkrywcy: Uwięzienie, zniewolenie, brak możliwości odkrywania
Pragnienia odkrywcy: Zaznać spełnienia i doświadczyć wszystkiego
Odpowiedni dla branży: turystyka, edukacja, sport
Przykłady marek: National Geographic, GoPro, Jeep
Przykłady postaci: Indiana Jones, Krzysztof Kolumb, Elon Musk
Źródło: Wikipedia
5. Archetyp Mędrca
Jest to archetyp, dla którego najwyższą wartością jest wiedza, doświadczenie i zrozumienie. Wykazują się ponadprzeciętnymi umiejętnościami analitycznymi i zdolnością sprawnego określenia sytuacji nawet w panującym chaosie. Mędrcy oprócz nieustannego zwiększania swojej wiedzy, również zachęcają do tego swoich odbiorców oraz dzielą się z nimi tym, co sami już wiedzą.
Motto mędrca: “Prawda i wiedza ponad wszystko”
Obawy mędrca: Ignorancja odbiorców, niewiedza, dezinformacja
Pragnienia mędrca: Zrozumieć otaczający świat dzięki wiedzy i mądrości
Odpowiedni dla branży: IT, edukacja, doradztwo
Przykłady marek: Google, Uniwersytet Wrocławski, BBC News
Przykłady postaci: Stephen Hawking, Albert Einstein, Sherlock Holmes
Źródło: Wikipedia
6. Archetyp Niewinnego
Niewinny stawia przede wszystkim na bezpieczeństwo, optymizm oraz uczciwość. Archetyp ten wyklucza chęć podejmowania jakichkolwiek działań, które mogłyby nieść za sobą negatywne konsekwencje i chce osiągnąć obopólne szczęście. Ponadto osoby te wykazują wysoki poziom tolerancji i szacunku do innych, uważając, że każdy ma prawo być tym, kim chce być.
Motto niewinnego: “Czyń dobro, bądź dobrym, a i Ciebie spotka dobro”
Obawy niewinnego: Kłamstwo, agresja, niepokój
Pragnienia niewinnego: osiągnięcie pokoju i harmonii, uszczęśliwianie innych
Odpowiedni dla branży: kosmetyczna, ekologia, gastronomia
Przykłady marek: Dove, Pampers, Coca-Cola
Przykłady postaci: Forrest Gump, Mahatma Gandhi, Królewna Śnieżka
Źródło: Wikipedia
Archetypy marki - Grupa 3. Ceniące sobie władzę, podejmująca ryzyko i chcąca pozostawić po sobie ślad
7. Archetyp Czarodzieja
Archetyp ten poszukuje przede wszystkim mocy i stara się dostarczyć to, czego oczekują jego odbiorcy w jak najciekawszy, magiczny sposób. Wykazuje się niezwykłą charyzmą i tym też zabiera innych w swoją podróż. Czarodziej ma duże doświadczenie i wiedzę w tym co robi, ale w przeciwieństwie do mędrca, nie dzieli się nią z odbiorcami, woli to pozostawić w tajemnicy i dostarczyć jedynie finalny produkt, nie tłumacząc procesu twórczego.
Motto czarodzieja: “Ja sprawię, że to się stanie. Wy tego doświadczcie”
Obawy czarodzieja: Utrata kontroli i wywołanie niepożądanych skutków
Pragnienia czarodzieja: Spełnianie marzeń i oczekiwań odbiorców
Odpowiedni dla branży: kreatywna, rozrywka, IT
Przykłady marek: Disney, Tesla, DreamWorks
Przykłady postaci: George Lucas, Morfeusz, Tony Stark (Iron Man)
Źródło: Wikipedia
8. Archetyp Bohatera
Bohater dąży przede wszystkim do osiągnięcia poziomu mistrzowskiego w tym co robi, ponadto, jak na bohatera przystało, chce sprawiać, że świat będzie lepszym miejscem. Dużą wartość stanowi dla niego odwaga i poczucie odpowiedzialności. Bohater poświęca dużo czasu i pracy na udoskonalanie samego siebie i do tego samego zachęca swoich odbiorców.
Motto bohatera: “Możesz na mnie liczyć, przyjacielu”
Obawy bohatera: Niemoc, stchórzenie, poczucie słabości
Pragnienia bohatera: Osiągnięcie mistrzostwa, zdobywanie nowych kompetencji
Odpowiedni dla branży: sport, motoryzacja, remontowo-budowlana
Przykłady marek: Nike, Leroy Merlin, BMW
Przykłady postaci: Harry Potter, Batman, Nelson Mandela
Źródło: Wikipedia
9. Archetyp Buntownika
Buntownik, podobnie jak odkrywca, stawia na poczucie wolności, jednakże buntownik pragnie osiągnąć ją poprzez rewolucję, która oprócz wolności, przyniesie również częściową zmianę świata na lepszy. Archetyp ten nie uznaje zasad, ograniczeń a jego najczęstszą formą “stawiania na swoim” jest gniew, przez co stale walczą. Buntownicy wyrażają się nadwyraz głośno, agresywnie a czasem nawet wulgarnie. Nie ma dla nich również tematów tabu, chętnie wyrażają swoją opinię na każdy temat, zwłaszcza jeśli jest ona sprzeczna z głównym nurtem.
Motto buntownika: “Zasady są po to, by je łamać”
Obawy buntownika: Niemoc, brak audiencji, stłumienie
Pragnienia buntownika: Zbuntować się, osiągnąć cel w inny sposób niż zakładano
Odpowiedni dla branży: motoryzacyjna, odzieżowa, alkoholowa
Przykłady marek: Jack Daniels, Harley Davidson, Converse
Przykłady postaci: Jack Sparrow, Quentin Tarantino, Jon Bon Jovi
Źródło: Wikipedia
Archetypy marki - Grupa 4. Chcące stworzyć silną więź oraz stawiające poczucie przynależności na pierwszym miejscu
10. Archetyp Kochanka
Kochanek pragnie zbudować ze swoimi odbiorcami więź, bazującą na doświadczeniach tworzących intymną relację. Archetyp ten przejawia wysoką chęć bycia pożądanym i chce wzbudzić jak największe przyciąganie do siebie wśród odbiorców.
Motto kochanka: “Dla mnie jesteś jedyny, wyjątkowy, idealny”
Obawy kochanka: Poczucie samotności i odrzucenia
Pragnienia kochanka: Bliskość, miłość i otoczenie się dobrymi relacjami
Odpowiedni dla branży: jubilerska, kosmetyczna, motoryzacyjna
Przykłady marek: Alfa Romeo, Apart, Dior
Przykłady postaci: Marylin Monroe, Don Juan, Romeo i Julia
Źródło: Wikipedia
11. Archetyp Błazna
Archetyp ten wyróżnia się wyjątkowo dużym poczuciem humoru i lekkim podejściem do wszystkiego. Błazen żyje chwilą, stara się zawsze zachować optymizm i radość z życia. W jego styl komunikacji wpisany jest humor nawet wtedy, kiedy poruszane są poważne tematy, dlatego nie ma dla niego niewygodnych kwestii.
Motto błazna: “Życie mamy tylko jedno, cieszmy się z niego!”
Obawy błazna: znudzenie, pesymizm
Pragnienia błazna: dobra zabawa bez względu na okoliczności, radość
Odpowiedni dla branży: gastronomiczna, rozrywka
Przykłady marek: Fanta, Old Spice, M&M’s
Przykłady postaci: Szymon Majewski, Jaś Fasola, Jim Carrey
Źródło: Wikipedia
12. Archetyp Towarzysza
Archetyp ten na pierwszym miejscu stawia przynależność, nie chce dowodzić ani sprawować rządów, woli iść przez życie wspólnie z odbiorcą. Towarzysze nie chcą się znajdować w centrum uwagi ani wyróżniać w żaden sposób, nie są głośni, traktują każdego odbiorcę na równi i małymi krokami buduje swoją społeczność. Utożsamia się ze swoimi odbiorcami, pokazując, że wiedzie normalne, stonowane życie tak samo jak oni.
Motto towarzysza: “Wszyscy jesteśmy równi, trzymajmy się więc razem”
Obawy towarzysza: Odstawanie od reszty, wykluczenie
Pragnienia towarzysza: Przynależność do grupy
Odpowiedni dla branży: handel, odzieżowa, lifestylowa
Przykłady marek: Ikea, Allegro, Levi’s
Przykłady postaci: Barrack Obama, Ron Weasley
Źródło: Wikipedia
Wybierz swój archetyp marki
Obranie konkretnego stylu i sposobu komunikowania się ze swoimi odbiorcami może znacznie wpłynąć na efektywność i rozwój zasięgu Twojej marki. Ponadto uspójnienie swojego przekazu pozwoli lepiej zapaść w pamięć Twoim odbiorcom.
Jakim archetypem jest Twoja firma? Wolisz być mędrcem, który wszystko wytłumaczy, odkrywcą, który wspólnie z Klientem dociera do nowych lądów czy czarodziejem, który za pomocą czarodziejskiej różdżki spełni każde marzenie Klienta?
